Większość pacjentów, którzy wybierają dietę roślinną, jest zainteresowana utrzymaniem swojej diety podczas choroby. Obecnie rośnie zainteresowanie, zarówno wśród populacji zdrowej, jak i cierpiącej na jakiś rodzaj choroby przewlekłej zdrowe odżywianie. Powoduje to wzrost liczby osób zainteresowanych stosowaniem diety opartej w większym stopniu na żywności pochodzenia roślinnego.

W tym sensie wiele osób, które w swoich wyborach żywieniowych decydują się na większą wagę białka roślinnego, jest zainteresowanych utrzymaniem tej opcji także podczas przechodzenia przez proces chorobowy. Aby odpowiedzieć na to pytanie, przeprowadziliśmy wywiad OKZDROWIE do lekarza Róża Burgos, koordynator Szpitalnego Zespołu Wsparcia Żywieniowego Vall d’Hebron w Barcelonie.

Pytanie. – Czy możesz nam opowiedzieć o nowych dietach, które pojawiają się w większej liczbie diet roślinnych: roślinnych, fleksitariańskich, wegańskich…? Czym różnią się od diety śródziemnomorskiej?

Odpowiedź.- Koncepcja roślinna to anglicyzm, który wkradł się do naszego języka w celu zdefiniowania rodzaju diety opartej na produktach roślinnych: owocach, warzywach, roślinach strączkowych, zbożach lub orzechach. W ramach tego typu diety można wyróżnić osoby spożywające wyłącznie żywność pochodzenia roślinnego (dieta wegańska), inne osoby spożywają także jajka i mleko (dieta laktoowowegetariańska). Koncepcja fleksitariańskiej lub elastycznej diety wegetariańskiej została ukuta w celu zdefiniowania osób, które przestrzegają diety składającej się głównie z żywności pochodzenia roślinnego, ale sporadycznie mogą zawierać jakiś rodzaj mięsa, zwłaszcza ryby.

Śródziemnomorski wzorzec żywieniowy opiera się w dużej mierze na żywności pochodzenia roślinnego (sezonowe owoce i warzywa, rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste, orzechy i nasiona), ale obejmuje także produkty mleczne, jaja i białe mięso jako pokarmy do codziennego spożycia oraz ryby spożywane co tydzień zalecenia.

Pyt.- W jaki sposób zmiany w kierunku diety bardziej roślinnej docierają do środowiska szpitalnego/gabinet lekarski?

A.- Obecnie rośnie zainteresowanie zdrowym odżywianiem, zarówno wśród zdrowej populacji, jak i osób cierpiących na jakiś rodzaj chorób przewlekłych. Powoduje to wzrost liczby osób zainteresowanych stosowaniem diety opartej w większym stopniu na żywności pochodzenia roślinnego.

Pyt.- Czy niedożywienie jest powszechne u pacjentów przewlekle chorych i pacjentów w podeszłym wieku?

Odpowiedź: Niedożywienie związane z chorobami to koncepcja, którą dobrze zbadaliśmy. Choroba powoduje zmiany sprzyjające niedożywieniu i objawia się niepożądaną utratą wagi. Wśród przyczyn możemy dostrzec zmniejszenie spożycia spowodowane brakiem apetytu, bądź brakiem przyswojenia składników odżywczych bądź zwiększeniem ich strat.

Stan zapalny towarzyszący wielu chorobom jest także czynnikiem determinującym większe zapotrzebowanie na składniki odżywcze w okresie, gdy ich podaż jest zagrożona. Wiek wiąże się z przewlekłością i wielochorobowością, czyli nagromadzeniem chorób lub problemów zdrowotnych, które czasami uzasadniają potrzebę stosowania wielu leków i specjalnych wymagań dietetycznych.

P.- Jakie prośby płyną od pacjentów, którzy mają tendencję do diety bardziej roślinnej? Czy wzrasta grupa pacjentów, którzy chcą roślinnej alternatywy?

Odpowiedź: Większość pacjentów, którzy wybrali dietę roślinną, jest zainteresowana utrzymaniem swojej diety podczas choroby. Zapytania idą w tym kierunku.

Pyt.: Co oznacza w kontekście klinicznym możliwość posiadania bardziej otwartej oferty żywieniowej, która odpowiada preferencjom żywieniowym wszystkich typów pacjentów?

Odpowiedź: W żywieniu klinicznym bardzo ważna jest możliwość posiadania oferty żywieniowej, która może dostosować preferencje pacjenta do potrzeb żywieniowych, jakie może on mieć w czasie choroby i/lub rekonwalescencji. Jesteśmy przekonani, że dbałość o różnorodność jest czynnikiem, który pomoże w realizacji celów żywieniowych.

Pyt.- Jak obecnie wygląda przestrzeganie zasad leczenia żywieniowego u pacjentów wybierających dietę roślinną?

A.- Dostosowanie diety z uwzględnieniem preferencji pacjentów dokonywane jest w ramach specjalistycznej konsultacji dietetycznej. Dietetycy-żywieniowcy to specjaliści, których zadaniem jest ułożenie planu żywieniowego dostosowanego do potrzeb żywieniowych.

Aktualnie w szpitalu nie posiadamy jeszcze nowych produktów żywienia klinicznego (suplementy, diety zgłębnikowe) bazujących na odżywkach pochodzenia roślinnego.

P.- Co oznaczałoby dla nich pojawienie się w żywieniu klinicznym alternatywy opartej w 100% na warzywach? Czy pokrywa potrzeby żywieniowe pacjentów w taki sam sposób, jak suplementacja białkiem zwierzęcym?

Odp.- Roślinne produkty żywienia klinicznego zaspokoją potrzeby, szanując wybór pacjenta i w pełni odpowiadające potrzebom żywieniowym w czasie choroby. Białka roślinne zawarte w tych produktach charakteryzują się wysoką wartością biologiczną i wysoką biodostępnością, czyli mogą pokryć potrzeby żywieniowe pacjentów w taki sam sposób, jak dieta wegańska.